PRZECHOWYWANIE ŻYWNOŚĆI
Zainspirowana pytaniami pacjentów postanowiłam przekazać Wam kilka ważnych faktów na temat przechowywania żywności.
Zacznijmy od rzeczy najprostszych..
Przechowywanie żywności będzie miało ręce i nogi tylko wtedy, kiedy będziecie zwracać uwagę na te dwa pojęcia:
1) DATA MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI
= data, do której prawidłowo przechowywany lub transportowany środek spożywczy zachowuje swoje właściwości fizyczne, chemiczne, mikrobiologiczne i organoleptyczne.
Data powinna być poprzedzona określeniem:
„Najlepiej spożyć przed”
lub
„Najlepiej spożyć przed końcem”
Po tej dacie spożycie produktu nie niesie ze sobą niebezpieczeństwa dla naszego zdrowia, ale produkt może odznaczać się niższą jakością, smakiem czy barwą.
2) TERMIN PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA
= termin, po upływie którego środek spożywczy traci przydatność do spożycia, termin ten jest podawany do oznaczania środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie, łatwo psujących się np. nabiału, mięsa.
Data powinna być poprzedzona określeniem:
„Należy spożyć do”
Po tej dacie nie należy spożywać produktu, ponieważ może być on niebezpieczne dla naszego zdrowia.
Jakie materiały są wykorzystywane do przechowywania żywności?
- Szkło i porcelana – jedne z najlepszych i te gorąco polecam, ponieważ nie wchodzą one w żadne reakcje chemiczne z żywnością. Szkło nie powoduje zmiany zapachu i koloru, nie zmienia smaku jedzenia. Stanowi dobrą izolację żywności od mikroorganizmów. Należy zadbać o to, aby wybierać te pojemniki, które mają szczelne zamknięcie.
Zaletą szklanych opakowań jest również długi czas użytkowania (o ile ich nie stłuczecie 😛 ) i łatwość w myciu.
- Pojemniki z plastiku są dobre, jeśli zostały przeznaczone specjalnie do kontaktu z żywnością.
Muszą one zawierać specjalny znak 
lub napis „do kontaktu z żywnością”.
Pamiętajcie jednak, że jednorazowych opakowań do żywności (np. plastikowej butelki po wodzie) nie powinno się używać do przechowywania innych produktów (np. soków).
- Pojemniki metalowe nie nadają się do przechowywania kwaśnych produktów, ponieważ zawarte w nich substancje wchodzą w szkodliwe dla zdrowia reakcje z metalem. Można w nich przechowywać produkty suche (jak kasza, makaron itd. – ale trzeba zadbać o to, żeby były szczelnie zamknięte).
Żywności konserwowej z puszki (np. kukurydzy) nie należy przechowywać w otwartej puszce (pod wpływem powietrza może przechodzić do żywności szkodliwy bisfenol A – BPA). Jeżeli nie zużywamy od razu całej puszki – zawartość należy przełożyć do opakowania szklanego i przechowywać w lodówce.
- Przechowywanie w folii aluminiowej doskonale izoluje żywność, nie przepuszcza powietrza i pary wodnej, ale zawinięte w nią produkty o dużej wilgotności (np. warzywa, wędliny) mogą pleśnieć. Najlepiej nadaje się do przechowywania suchych produktów.
- Papier spożywczy, pergamin – nadaje się do przechowywania wędlin. Zapewni on odpowiednią jakość (nie obeschną), smak i zapach wędlin.
JAK PRZECHOWYWAĆ CHLEB?
W zależności od rodzaju – można go przetrzymywać od 2 do 5 dni. Raczej nie należy go przechowywać w lodówce (szybko czerstwieje w niskich temperaturach), a w specjalnie przeznaczonym do tego pojemniku (np. drewnianym) lub w papierowej torbie w temperaturze pokojowej. Nie powinno przechowywać się pieczywa w foliowych torebkach, bo w beztlenowych warunkach o dużej wilgotności chleb będzie pleśniał.
Pieczywo idealnie nadaje się do mrożenia – w całości lub pokrojone. Rozmrożony w temperaturze pokojowej ma takie same właściwości jak świeży. Najlepiej rozmrażać go owiniętego w bawełniany materiał, który będzie wchłaniał wilgoć.
A CO Z MĄKĄ?
Mąkę przechowuje się w miejscu suchym i zaciemnionym, w temperaturze 15 – 20 °C. Szczelne pojemniki hermetyczne zapobiegną pochłanianiu wilgoci i zapachów z otoczenia.
A RYŻ, KASZA i MAKARON?
Również należy przechowywać w szczelnych pojemnikach, tak aby nie dopuścić do wchłaniania wilgoci. Bardzo dobrze sprawdzą się do tego pojemniki szklane.
PRZECHOWYWANIE ŻYWNOŚCI W LODÓWCE
Myślicie, że to nie ma znaczenia gdzie co leży?
Owszem, ma!
Górna półka (temp. ok. 8°C): idealna na gotowe potrawy – zupy, przygotowane wcześniej dania obiadowe
Półka środkowa (temp. ok. 4-7°C) – najlepsza temperatura dla nabiału tj. sery, kefiry, jogurty, mleko
Półka nad szufladami (temp. ok 2-3°C) – najniższa temperatura – mięso i ryby
Dolne szuflady (temp. ok. 7-10°C) – wyższa wilgotność – warzywa i owoce
Drzwi (10 – 15 °C) – napoje, musztarda, chrzan, ketchup, oleje – są to produkty, które wymagają tylko lekkiego schłodzenia.
Przeważnie na drzwiach znajdują się pojemniki na jajka – pamiętaj, aby ich nie myć przed włożeniem do lodówki, a dopiero przed użyciem! Jajka pokryte są specjalną warstwą, która chroni je przed drobnoustrojami.
Co jeszcze warto wiedzieć?
- Wszystkie produkty w lodówce powinny być opakowane, co uniemożliwi mieszanie się zapachów. Dodatkowo należy ograniczyć kontakt żywności surowej z gotową – tj. np. surowego mięsa z owocami, które po wyjęciu z lodówki będziecie jeść tylko po umyciu.
- Niektórych produktów nie powinno się trzymać w lodówce ze względu na utratę smaku, aromatu lub konsystencji (należą do nich banany, pomidory, ogórki, czosnek, cebula i ziemniaki).
- Stosowana w gastronomii zasada FIFO (First In, First Out) – pierwsze weszło i pierwsze wyszło. Oznacza to, że w pierwszej kolejności wykorzystujemy produkty, które mają najkrótszy termin przydatności do spożycia, aby mieć pewność, że dany produkt nie ulegnie zepsuciu.
Na sklepowych półkach produkty żywnościowe zawsze ustawiane są według tej zasady – tj. zaczynając od przodu – od tych z najkrótszym terminem, aż do tych z najdłuższym – na tyłach.
W naszych lodówkach też powinniśmy to stosować, żeby nie zapominać i nie marnować żywności ?
Btw. jak często „grzebaliście” na tyłach półki, żeby dorwać coś o dłuższym terminie?! 😀
- W przechowywaniu żywności istotną rolę odgrywa mrożenie, ponieważ umożliwia zachowanie odpowiedniej jakości na długi czas. Należy pamiętać, że straty witamin i składników mineralnych podczas mrożenia żywności są naprawdę niewielkie, dlatego mrożenie jest świetnym pomysłem do wykorzystania na co dzień! Ah, szczególnie w lecie warto zaopatrzyć swoją zamrażarkę w truskawki, jagody i inne pyszności, które zimą będą wybawieniem ?
Pamiętajcie jedynie, że niczego nie wolno zamrażać dwa razy!
Dbajcie o swoją żywność!